ABŞ prezidentləri Linkoln və Kennedinin inanılmaz bənzərlikləri:

Avram Linkoln 1846-cı ildə Konqresə üzv seçilib.

Con Kennedi 1946-cı ildə Konqresə üzv seçilib.

Avram Linkoln 1860-cı ildə ABŞ-ın prezidenti seçilib.

Con Kennedi 1960-cı ildə ABŞ-ın prezidenti seçilib.

Hər iki prezidentin adı – Linkoln və Kennedi yeddi hərflidir.

Hər iki prezident vətəndaş hüquqlarını müdafiə edirdilər.

Hər iki prezidentin xanımı Ağ Evdə yaşayan zaman uşaqlarını itirmişdilər.

Hər iki prezident cümə günü qətlə yetirilib.

Hər iki prezident başından güllələnmişdi.

Hər ikisinin qatili cənublu idi.

Hər ikisinin varisi də cənublu olmuşdur.

Hər ikisinin varisinin adı Conson olmuşdur.

A.Linkolnun varisi olan Endru Conson 1808-ci ildə anadan olmuşdur.

C. Kennedinin varisi olan Lindon Conson 1908-ci ildə anadan olmuşdur.

Linkolnun köməkçisinin adı Kennedi olmuşdur.

Kennedinin köməkçisinin adı Linkoln olmuşdur.

Linkolnu qətlə yetirən Con Uaylks But 1838-ci ildə anadan olmuşdur.

Kennedini qətlə yetirən Li Harvey Osvald 1938-ci ildə anadan olmuşdur.

Hər iki qatil 3 adıyla tanınırdı.

Hər iki qatilin adı 15 hərfdən ibarət olmuşdur.

Linkoln öldürülən teatrın adı “Kennedi” idi

Kennedi qətlə yetirilən maşın “Linkoln” adlanırdı.

But A. Linkolnu qətlə yetirdikdən sonra teatrdan qaçdı və fermada tutuldu.

Osvald C. Kennedini qətlə yetirdikdən sonra fermadan qaçdı və teatrda tutuldu.

elm və həqiqət/facebbok.com

Əbdül Əli oğlu Əlizadə ömrünün 60 ilini məhz psixologiya elminin inkişafına həsr edib. Həyatda elə insanlar var ki, onların adları çəkilən kimi işıqlı əməlləri göz önündə dayanır. Əməkdar elm xadimi, əməkdar müəllim, Azərbaycan Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü, "Şöhrət" ordenli, psixologiya elmləri doktoru, professor Əbdül Əli oğlu Əlizadə kimi. Təsadüfi deyil ki, o, ömrünün 60 ilini məhz psixologiya elminin inkişafına həsr edib. Psixologiya elmləri doktoru, professor, Milli Məclisin deputatı Səməd Seyidova məxsus fikirdir: "Əbdül Əlizadə sağlığında öz heykəlini yaratmış insandır. Hazırda ömrünün müdrik çağını yaşayır. Bilirəm ki, beynində Azərbaycan psixologiyasını şöhrətləndirəcək yeni orijinal əsərlərin cizgiləri yaranıb. Qoy o cizgilər tezliklə həqiqətə çevrilsin".

Professor Əbdül Əlizadə respublikamızın görkəmli psixoloqlarından biridir. Bütün həyatını elmə həsr edən bu qocaman alim üçün psixologiya sehirli bir dünyadır. Onu tanıyanlar təsdiqləyirlər ki, bu alim heç vaxt məşğuliyyətsiz olmayıb. Hətta xəstə olanda da istirahət nədir bilmir. Əbdül müəllimin tələbələri, həmkarları onun məziyyətlərini saymaqdan yorulmurlar. Kimi onu qürurlu bir insan, kimi də möhkəm xarakterə malik şəxsiyyət kimi xarakterizə edir. Sadəlik, ziyalılıq, mənəviyyat qanunlarına əməl etmək onun üçün hər şeydən üstündür. Əbdül Əlizadə hələ sovet dövründə ittifaqın müttəfiq respublikalarında məşhur idi. Onun elmi fəaliyyətinin ən çox diqqət çəkən məsələlərdən biri ümumtəhsil məktəbləri və ali məktəblər üçün dərslik və tədris vəsaitlərinin hazırlanmasında yaxından iştirak etməsi olmuşdur. Pedaqoji psixologiya mövzusunda təxminən 200-ə qədər elmi məqalənin və 50-yə yaxın monoqrafiya, dərslik, dərs vəsaiti və kitabçaların müəllifidir.

O, 1932-ci il avqust ayının 16-da Şuşanın Malıbəyli kəndində anadan olub. Nəsil şəcərəsi adlı-sanlı, nüfuzlu Qarabağ bəylərinin kökünə söykənir. Babası Səlim bəy Malıbəyli nahiyəsinin yüzbaşısı olub. Orta məktəbi Bakıda bitirən Əbdül Əlizadə Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsinin məntiq-psixologiya şöbəsində təhsil alıb. Hələ tələbəlik illərindən psixologiya elminə maraq göstərən, onun tədqiqatı ilə məşğul olan Əbdül Əlizadənin üçüncü kursda psixologiya mövzusunda yazdığı məqaləsi onu həm müəllimlərinə, həm də bu sahənin alimlərinə yaxından tanıtdı. Tələbənin istedadlı olması, maraqlı və orijinal fikirləri ilə diqqət çəkməsi hələ o vaxt psixologiya elminə töhfə verəcək böyük bir alimin

gələcəyindən xəbər verirdi. 

Əbdül Əlizadə pedaqoji fəaliyyətinə 1955-ci ildə Ə.Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində başlayıb. Sonra Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun psixologiya kafedrasında müəllim, baş müəllim və dosent vəzifələrində çalışıb. O, 1963-cü ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun aspiranturasını bitirib. İstedadlı psixoloq "Şagirdlərin yaradıcı təxəyyül fəaliyyətində analiz və sintez proseslərinin xüsusiyyətləri" mövzusunda namizədlik, 1976-cı ildə isə "Cinsi dimerfizm və şəxsi qarşılıqlı münasibətlərin psixoloji problemləri" doktorluq dissertasiyalarını müdafiə edib. Bir psixoloq kimi onun elmi yaradıcılığında şagirdlərin yaradıcı təxəyyül mövzusu xüsusi yer tuturdu. Gənc alim bu mövzunu müxtəlif aspektlərdən tədqiq edərək orijinal elmi-praktik nəticələrə gəlmişdir. 

Ötən əsrin əvvəllərində psixologiya və pedaqogika müstəqil elm kimi inkişaf etməyə başlamışdır. Ali məktəblərdə bu fənn geniş tədris edilir, yeni pedaqoji psixoloqların yetişməsinə ehtiyac duyulurdu. Əbdül Əlizadənin Elmi-Tədqiqat Pedaqoji Elmlər İnstitutundakı (ETPEİ) fəaliyyəti həmin dövrlərdə digər respublikaların elmi mərkəzləri ilə əlaqələri baxımından da zəngin olub. Belə ki, Azərbaycan psixoloqları Rusiya, Orta Asiya, eləcə də Cənubi Qafqaz elmləri ilə əməkdaşlığa başladılar. 

Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor Asəf Zamanov: "Böyük insanlar kainatın sonsuz ənginlliklərində parlayan ulduz kimidir. Bu işıqdan hər kəsə pay düşür. Onlar adları və əməlləri ilə yaddaşa əbədi həkk olur, ürəklərdə sevinc, ümid qaynağına çevrilir. Uca Tanrı belə insanlara iti düşüncə, böyük təfəkkür, geniş ürək və sonsuz istedad bəxş edir. Psixologiya elmləri doktoru, professor Əbdül Əlizadənin anadan olmasının 80 illiyini məhəbbət və ehtiramla qeyd etdiyimiz bu günlərdə demək vacibdir ki, o, psixologiya elmi, mədəniyyəti - pedaqoji fikir tarixində ən layiqli yerlərdən birini tutur. Professor Əbdül Əlizadənin yaratdığı "Psixologiya səhifələri" fəlsəfi, pedaqoji, elmi ideyaları ilə psixologiya tariximizdə ən aktual problemlərin həlli yollarına bir cığırdır". Həmkarlarının da qeyd etdiyi kimi, Əbdül Əlizadə öyrədənlərin öyrədəni şərəfini daşımaqla bərabər, milli-mənəvi dəyərlərə söykənərək yeniliyə səy göstərmiş və "yeniləşək" prinsipindən düzgün bəhrələnmək yollarını dəqiq müəyyənləşdirmişdir. Məhz bunun nəticəsidir ki, bu gün də əhəmiyyətini itirməyən müəyyən məsələlərə aydınlıq gətirməklə tarixilik, varislik və müasirlik triadasına ağılla, hissin vəhdətindən ən ali olan mədəniyyət meyarına xüsusi diqqət vermişdir. Alimin fəaliyyətinin elmi zirvəsi bugünümüzün ən bariz nümunəsi və gələcəyin uğurlu göstəricisidir. Qeyd etmək yerinə düşər ki, dünya təcrübəsində üç komponentli taksonomiya yaradılmayıb. Fəxr edirik ki, bu sahədə ilk uğurlu addım Azərbaycan psixologiyasında atılıb. Bu, böyük alim Əbdül Əlizadənin əvəzolunmaz nailiyyətidir. Həmkarlarının fikrincə, Əbdül Əlizadə fenomeni sözün əsl mənasında "Öyrədənlərin öyrədəni" ilə bahəm, psixologiya tarixində "öyrənənlər" və "öyrədənlər" üçün ən maraqlı sahə, axtarışlar səhifəsində isə dərin məna kəsb edən varlıqdır.

Əbdül müəllim həm də yüksək mənəvi keyfiyyətləri ilə seçilən el ağsaqqalıdır. Psixologiya elmləri doktoru Ramiz Əliyev söyləyir: "Alimin yaradıcılığı bir insan ömrünə sığmayan möhtəşəm bir məktəbdir və biz ondan həmişə yararlanırıq. Əbdül müəllim təkcə tanınmış alim-psixoloq deyil, o, həm də mənəviyyat sahibidir". Elə bunun nəticəsidir ki, gözəl ailə başçısı kimi xalqımız üçün çox dəyərli övladlar tərbiyə edərək yetişdirib. Böyük oğlu Hikmət Əlizadə pedaqoji elmləri doktoru, professordur. İkinci oğlu Səlim Əlizadə rəssamdır, hazırda Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasında pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olur. Nəvəsi Safurə Səlim qızı Əlizadə müğənnidir. 2010-cu ildə Norveçin paytaxtı Oslo şəhərində keçirilən "Eurovision" Beynəlxalq mahnı festivalında iştirak edərək beşinci yer tutmuş və həmin ildən başlayaraq müxtəlif musiqi festivallarının iştirakçısıdır. Səfurə Əlizadə hazırda Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində qiyabi təhsil alır. Əbdül Əlizadənin bacısı Məryəm Əlizadə respublikanın tanınmış teatrşünas alimi və sənətşünaslıq doktorudur. Nəsildən gələn bir nəciblik Əlizadələr ailəsinin Azərbaycan mədəniyyətində, elmində öz yerini əbədiləşdirib. 

Əbdül Əlizadə olduqca təvazökar bir insandır. Ömrünün bu yaşında da elmi araşdırmalarla məşğuldur. Çox təsadüfi hallarda mətbuata müsahibələr verər, ekranda görünər. Onun bir amalı var - sən sənətinin ləyaqətli təmsilçisi olmağa borclusan. Bunun üçün kiməsə minnət vurmağa ehtiyac yoxdur. Hazırda bu görkəmli alim "Məhəbbətin elegiyası" kontekstində "Qadın psixologiyasına giriş" monoqrafiyası üzərində işləyir. Son vaxtlar tez-tez xəstələnməsi, özü demişkən, dərmanlarla "dostluq" etməsi onun müntəzəm işləməsinə mane olsa da, işini sonadək davam etdirəcəyinə əmindir. O, bir məsələni də özünəməxsus sadəlik və razılıqla qeyd edir ki, Pedaqoji Universitetin 90 illik yubileyində Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə mənə "Əməkdar elm xadimi" adı verildi. Dövlət tərəfindən mənə göstərilən bu diqqət, əslində həyatımda yeni parlaq səhifələr açdı.

Bir alim kimi Əbdül Əlizadə fərəhlə bildirir ki, Azərbaycan psixologiyasının uğurları böyükdür: "Bu gün Azərbaycan psixologiyası XX əsrə 20-30-cu, hətta 40-50-ci illərdə nağıl kimi görünən, sanballı, psixologiya elmində önəmli rol oynayan kafedralarla, ən başlıcası isə sayılıb-seçilən qüdrətli professorları ilə daxil olmuşdur. XX əsrdə Azərbaycan psixologiyası üç maraqlı mərhələ yaşadı. Bu mərhələlərin hər birinin öz xüsusiyyəti və uğurları olub. Fikrimcə, bu elmi sahə indi dördüncü mərhələyə daxil olub. Əlbəttə, Azərbaycan psixologiyası ötən əsrin 70-90-cı illərində sosial, hüquq, pedaqoji psixologiya problemləri ilə müəyyən uğurlar qazandı. Bu, əlamətdar hadisədir, amma hələ də bizim dünya miqyasında səsimiz yetərincə eşidilməyib. İnanıram ki, dördüncü mərhələdə bizim psixoloqlar bu məsələni qətiyyətlə həll edəcəklər".

...Dərin təfəkkürə, elmi biliyə malik olan Əbdül Əlizadə həm də həssas təbiətli, vətənini ürəkdən sevən, torpağına bağlı bir insandır. Oğlu, pedaqoji elmlər doktoru, professor Hikmət Əlizadə söyləyir: "Mən onu həmişə işləyən görmüşəm. Hətta... xəstə olanda da. İstirahət nədir bilmir. Hamı Əbdül müəllimi qürurlu bir insan kimi tanıyır. Heç mən də onun nə vaxtsa əyildiyinin şahidi olmamışam. Təkcə üç dəfə ağladığını görmüşəm - atasını itirəndə, nənəm dünyasını dəyişəndə, bir də Qarabağ torpaqları işğal olunanda...".

Özünün də fikirləri maraqlıdır: "Elmin yolları heç vaxt hamar olmur. O qədər çətinliklə üzləşmişəm ki... Saçlarım bəyazlaşanda heç 35 yaşım da yox idi. Nə qədər müqavimətlərlə üzləşmişəm, nə qədər ağrı dolu dağlar aşmışam. Buna baxmayaraq mən həmişə qələbə əzmində olmuşam. Nailiyyət qazandıqca o ağrı-acıları heç yada salmaq istəməmişəm. Amma doğma torpağın itkisi tamam başqa bir şeydir. O, sənin bütün varlığında gəzir. Gecə yuxunda, gündüz xəyallarında olur. Az yaşım yoxdur. Qarabağı azad görmək, bircə dəfə də olsa doğma Şuşaya getmək istəyərdim. İndi ən böyük arzum budur".

Yaradıcılığı və elmi fəaliyyəti ilə Azərbaycan psixoloqları üçün nümunə olan Əbdül Əlizadə həmişə qarşısına qoyduğu məqsədə nail olub, istər elmi sahə olsun, istərsə də həyatda şəxsi arzuları. İnanırıq ki, bu ağsaqqal alimimizin yurdla, vətənlə, torpaqla bağlı arzuları da çin olacaq. Günlərin birində Əlizadələrin səsi doğma Şuşadan eşidiləcək!

"Azərbaycan"

news.day.az

XX əsrdə uşaq tərbiyəsində 4 pedaqoq inqilab etmiş sayılır: amerikalı Con Dyui, alman Qeorq Kerşteyner, italiyan Mariya Montessori və sovet pedaqoqu Anton Makarenko.

Onlardan biri olan Mariya Montessorinin məsləhətlərini təqdim edirik. Bu məsləhətləri hər bir valideyn əzbər bilməlidir.

1.    Uşaqlar onları əhatə edən şeyləri öyrənirlər.

2.    Uşaq tez-tez tənqid olunursa, o qınamağı öyrənir.

3.    Uşaq tez-tez təriflənirsə, o qiymətləndirməyi öyrənir.

4.    Uşağa düşmənçilik göstərilirsə, o döyüşməyi öyrənir.

5.    Uşaqla vicdanlısansa, o ədalətli olmağı öyrənir.

6.    Uşaq tez-tez lağa qoyulursa, o utancaq olmağı öyrənir.

7.    Uşaq güvən içində yaşayırsa, o inanmağı öyrənir.

8.    Uşaq tez-tez rüsvay edilirsə, o özünü günahkar hiss etməyi öyrənir.

9.    Uşaq tez-tez təqdir olunursa, o özü haqqında yaxşı düşünməyi öyrənir.

10.  Uşağa qarşı mərhəmətli olursansa, o səbirli olmağı öyrənir.

11.  Uşaq ürəkləndirilirsə, o özünə inam qazanmağı öyrənir.

12.  Uşaq dostluq mühitində yaşayır və özünü lazımlı hesab edirsə, o bu dünyada sevgi tapmağı öyrənir.

13.  Uşaq haqqında onun yanında və o olmadan, pis danışmayın.

14.  Uşaqda yaxşı şeylərin inkişafına diqqət ayırın, bundan sonra pislərə yer qalmayacaq.

15.  Sizə müraciət edən uşağı dinləyin və ona cavab verin.

16.  Səhv etmiş uşağa da anlayışla davranın ki, indi, yaxud sonra öz səhvini düzəldə bilsin.

17.  Axtarışda olan uşağa kömək etməyə hazır olun və artıq hər şeyi tapmış uşağa mane olmamağa çalışın.

18.  Uşaqla ünsiyyəti ən yaxşı tərzdə qurmaq lazımdır – ona sizdə olanın ən yaxşısını təqdim edin.

ailem.az

1. Dekart yuxuda açıq kitab görmüşdü. Dekartını sözlərinə əsasən yuxuda ruh onu inandırırdı ki, riyaziyyat ona uğur gətirəcək.

2. Alman kimyaçısı Fridrix Kekule yuxuda öz quyruğunu dişləyən ilan görmüşdü. Bu yuxudan sonra Kekle benzolun molekulyar formulunu kəşf etmişdir.

3. Fridrix Burdax qanın dövr etməsini yuxuda görmüşdür və yalnız yuxudan sonra onu təsdiq edə bilmişdir.

4. Nobel mükafatı laureatı Otto Levi ürək impulslarının sinir ötürücülərin yuxuda görüb kəşf etmişdir.

5. Nils Bor atomun quruluşunu gördüyü yuxudan sonra kəşf etmişdir. Beləki, o, günəş və ətrafında fırlanan planetləri yuxuda görərək atomun quruluşunu ona bənzətmişdir. Yuxu atomun quluşun kəşf etməkdə açar rolunu oynamışdır.

Bəzən insan dünya işlərinə o qədər aludə olur ki, özünü bir canlı varlıq kimi deyil, bir robot kimi görməyə başlayır. Belə halda o öz bədənini, ruhunu və təəssüf ki mənəvi aləmini də unudur.İnsan başqa insanlar kimi yaxşı yaşamaq üçün, karyera üçün və s. dünya işləri üçün yaşamağa başlayır. Bu da öz növbəsində müxtəlif faciəvi sonluqlara gətirir. Ən böyük faciyə isə insanın qəfil səhhətinin pozulmasıdır. Insan bunu qəfil hesab edir, amma bədəni onu dəfələrlə xəbərdarlıq etmişdir: qızdırmalar, tez-tez qripə tutulmalar, baş ağrıları, ürək sancıları, baş gicələnmələri və s. Sadəcə o hər şeyi qulaq ardına salmış və səhhətinin bərpasını hər zaman arxa plana atmışdır.

Bizim bədənimiz bizimlə xəstəliklərin, müəyyən fiziki narahatçılıqların vasitəsilə danışmağa başlayır. Bu zaman ən gözəl addım bizim öz təfəkkür tərzimizi, özümüzə qarşı hərəkətlərimizi, diqqətimizi dəyişdirmək olardı. Acı çəkərək bədənimiz bizə fiziki, emosional və ya əqli yorğunluq limitinə çatdığımızı xəbər verir. 

Hər hansı bir xəstəlik – bu təkcə xəbərdarlıq deyil, bu həm də ruhun tarazlığını bərpa etmək üçün bir imkandır. Xəstəliyin səbəbin fiziki orqanda axtarmaq lazım deyil, çünki heç də xəstəliklərin yaranmasında təkcə fiziki orqan böyük rol oynamır. Fiziki orqandakı həyat ruhdan,candan bəhrələnir. O, yalnızca canda olanları əks etdirir. Hər hansı bir xəstəlik orqanın tarazlığının pozulmasından xəbər verir.Yuxarıda deyilənlərin hamısı emosional və psixi durumlara da xas edilir. Daha çox xəstəliklərin səbəbi neqativ fikirlər və emosiyalar, günah hissi, ətrafdakıların diqqətinə ehtiyac hissi və xoşagəlməz vəziyyətdən qurtulmamaq qorxusu və s. mənfi hallardır. Tez təsir altına düşən insanlar çox zaman yanlış inancların təsiri altında bir çox xəstəliylərinin qurbanları olurlar. 

Əslində hər bir xəstəlik insanın özünü olduğu kimi necə sevməsindən asılıdır. Necə? Belə ki, insan özünü sevdiyi zaman, onunla onun ürəyi rəhbətlik edir, təkcə əqli deyil.

Özünü sevmək – özünə tam həyatla yaşamaq hüqüqunu vermək deməkdir. Tam həyatla yaşamaq hüqüqu – mənəvi azadlığa sahib olmaq, müstəqil özünü sınamaq imkanı, yəni təcrübə yaşamaq, qorxuların və yasaqların səbəbini şəxsi təcrübə ilə dərk etmək, dünyaya baxış tərzini və ümüdlərini vicdanın süzgəcindən keçirərək yoxlamaq, nəhayət necə özünü görmək istəyirsənsə elə də olmaq imkanıdır. 

Bütün bunları tam yaşa bilmirsinizsə özünüzü günahlandırmayın, yalnizca çalışın fiziki bədəninizə sağlamlığı, xoşbəxtliyi, sevgini və harmoniyanı qaytarasız. Siz özünüzə qarşı müsbət, xoş fikirlərinizi blok edən və xəstəliylərin səbəbi sayılan yanlış əqli münasibəti aşkar edən kimi, o zaman birincici mərhəliyə — “Necə var elədə qəbul et ”mə mərhələsinə keçirsiniz. Bu mərhələni keçmək üçün belə edə bilərsiz: kağız parçası götürüb bütün həyatınızda, uşaqlıq çağlarından indiki dövrünüzə kimi olan neqativ anları, kiməsə qarşı ürəyinizdə olan hirsi və kini, uşaqlıqda keçirtdiyiniz və unuda bilmədiyiniz bir xatirəni kağıza yazıb diqqətlə oxuyun. İstədiyiniz kimi olmağınıza mane olan neqativ fakt aydınlaşandan sonra siz onu dəyişəcəksiniz. İlk öncə həmin faktı pozitiv bir tərəfə yönləndirin. Bunun üçün isə özünüzə o fikrin daxilinə girmə hüququ verin, yəni daxilinizdəki psixoloji travma nəticəsində yaralanan uşaq ilə kontakta girin. Ondan sonra özünüzdən soruşun: Dəyərmi ki buna görə özümü xoşbəxtlikdən, sağlam həyatdan məhrum edim?! Əgər “Hə” cavabını verməli olsanız, o zaman bu fikir həmişə sizinlə olacaq və siz bunu saxlaya da bilərsiz, amma unutmayın ki, sizin həyatınızda hər şey olduğu kimi qalacaq, o cümlədəndə ağrı da .

Yox, əgər bu fikri özünüzdən uzaqlaşdırmaq istəyirsinizsə, sizə tək bir yol qalır, arzularınızı gerçəkləşdirmək üçün əlinizdən gələni etmək, həyata tamam başqa tərəfdən baxmaq və özünüzü necə görmək istəyirsizsə elə də olmaq.

​İnsan özün bağışlamadan sağala bilməz. Bu prinsipli mərhələ insanın qarşısında təkcə özünə qarşı olan sevgini yox, həm də bədəninə, qanına qarşı sevgi hissini açacaq. Bu sevgidən bəhrələnən qan bütün orqanlarınızı yuyacaq və qarşısına cixan hüceyrələri təzələyəcək. Bu sizin üçün inanılmaz səslənsə də, bunu tətbiq etməklə heç nə itirməzsiniz – sadəcə cəhd edin.

Mənbə: «PCC» jurnalı

Hər kəsə bəllidir ki, aktiv həyat tərzi sürən insanların sağlamlıq göstəriciləri oturaq həyat keçirənlərlə müqayisə olunmayacaq qədər fərqlidir. Son illər Azərbaycan da oturaq həyata meylli insanların yaşadığı ölkəyə çevrilmək üzrədir. Günün müəyyən saatlarını işdə oturaraq keçirən insanların, demək olar ki, sosial həyatı və davamlı olaraq bir məşğuliyyəti yoxdur. Hətta gündəlik hərəkət tələb edən işlər üçün belə daha asan yollardan istifadə etmək imkanı varkən, hərəkət üçün çalışan çox az insana rast gəlmək mümkündür.

Fiziki aktivliyin çatışmazlığı artıq çəkinin yaranmasından əlavə, həm də psixi pozğunluqlara səbəb ola bilər. Bu nəticəyə Britaniya alimləri gəliblər. Onların məlumatlarına əsasən, Britaniyada yalnız kişilərin 35%-i, qadınların isə 25%-i mütəxəssislər tərəfindən məsləhət görülən fiziki aktivlik normasını yerinə yetirirlər. Bristol Universitetinin tədqiqatçıları təyin ediblər ki, fiziki aktivlik Alzheimer xəstəliyinin inkişaf riskini 30% azaldır. Alimlər hələlik belə bir əhəmiyyətli effekti izah edə bilmirlər, lakin güman edirlər ki, buna ürək-damar sisteminin funksiyasının yaxşılaşması, həmçinin baş beyində kimyəvi proseslərin dəyişməsi səbəb olur.

Əksər ölkələrdə velosiped sürmək, daim qaçışla məşğul olmaq, tenis kortlarına yazılmaq normal hal kimi qəbul edildiyi halda nədənsə Azərbaycanda yaşı 30-u keçmiş insanlar üçün bu, bir növ ayıb hesab olunur. Elə bu səbəbdən çox nadir hallarda velosiped sürən orta yaşlı insanlara rast gəlmək mümkündür. Üstəlik, son zamanlar mağazalarda belə "alo" servislərinin olması insanları daha oturaq həyata alışdırır. Bu isə insan ömrünün öz əli ilə kəsilməsi deməkdir. Maraqlı haldır ki, şəhər sakinləri bu cür həyat tərzini "rahat həyat" adlandırır və bu cür xidmətlərin olmasını heç də pis qəbul etmirlər. Tənbəl həyat tərzinin əslində xəstəlik olduğunu dərk edənlər belə rahat həyatdan əl çəkmək istəmir, bunu isə yorğunluğa bağlayırlar. 

Həkimlər isə hər gün yalnız yarım saat gəzintinin insan ömrünə ömür qatacağı fikrindədirlər. Həkim-kardioloq Maqsud Mirzəyevin sözlərinə görə, ən sağlam olanlar 3-20 yaş arasında olan insanlardır. Çünki bu yaş həddində olanların aktiv həyata meyli daha çoxdur və onlar daim gəzərək müəyyən məsafələri qət edirlər. Bu yaş həddindən sonra insanda baş qaldıran tənbəllik onu avtomobildən istifadəyə sövq edir: "Fiziki hərəkətlər çox gözəl müalicə vasitəsidir. İntensiv fiziki fəaliyyət zamanı orqanizmdə endorfin və ya "xoşbəxtlik hormonu" yaranır. Streslərə davamlığı artırır, fiziki fəaliyyət zamanı stress hormonu olan adrenalinin səviyyəsi aşağı düşür. "Pis" xolesterinin, triqliseridlərin səviyyəsi enir, "yaxşı" xolesterinin miqdarı artır ki, bu da aterosklerozdan müdafiədir. Arterial təzyiqi normalaşdırır və nəticədə insult, ürək tutmaları riskini azaldır. Kalori sərfi iştahanın normallaşması və mübadilə proseslərinin sürətlənməsi hesabına bədən çəkisinin aşağı düşməsinə kömək edir. Sümük və oynaqların davamlılığını artırır. Orqanizmin adaptasiya imkanlarını, insanın iradəsini inkişaf etdirir".

Kardioloq deyir ki, insanlar arasında yaranan bir sıra diaqnozu hec cür qoyula bilməyən yalançı xəstəliklərin ən başlıca səbəbi oturaq həyatdır. İnsanın ağrımayan yerlərinin belə ağrıması oturaq həyatın insanlara verdiyi əvəzdir. Hansı işdə çalışılmasından asılı olmayaraq gün ərzində mütləq yarım saat gəzintiyə vaxt ayırmaq həm var olan narahatlıqların azalmasına, həm də əlavə xəstəliklərin baş qaldırmamasına səbəb olar: 

"Gündəlik gəzinti vacibdir. Xüsusən yemək yedikdən sonra televizor qarşısında əyləşməkdənsə, təmiz havada gəzmək həm yeyiləni həzm etməyə, həm beynin və bədənin oksigenlə təmin olunmasına, bədənin dincəlməsinə, stressin azalmasına, xolesterolun azalmasına, əzələ və sümük sisteminin möhkəmlənməsinə və bir çox sağlamlıq göstəricilərinin müsbətə doğru dəyişməsinə səbəb olur".

ailem.az

Donacağına inanaraq ölən insan

Bu hadisə psixologiya ədəbiyyatında ən çox danışılan hadisələrdəndir. Nik adlı birisi əyalətlərarası tez xarab olan məhsullar daşıyan qatarda işləyirdi. Bir gün soyuq hava deposu olan vaqonlardan birinə təmizlik işi üçün girmişdi. İşinin bitməsinə yaxın elektrik qəzası olur və qapılar kilidlənir. Nik içəridə nə qədər bağırsa da, iş yoldaşları onun orda olmasından xəbərsiz olurlar və Nik kilidli qapı arxasında soyuq vaqonda qalır. Çarəsiz qalan və ömrü boyu pessimist düşüncəyə adət etmiş Nik bu hadisə ilə sarsılır və yaşadığı bütün hisslərini bir kağıza yazır.

İlk mesajı belə başlayır: "Bir az sonra burada donaraq öləcəyəm." və davam edir: "Qızlarım məni bir daha əsla görməyəcək, bir azdan iş saatı da bitəcək və kimsə burada olduğumu anlamayacaq. Kimsənin məni qurtarmasına imkan yoxdur. Yavaş-yavaş barmaq uclarımın donmasını hiss edirəm, qanım donur, çox üşüyürəm."

Cümlələr bu cür bitir. Nik soyuqdan donaraq ölür. Cəsədi tam iki gün sonra tapılır. Bu yerə qədər  hadisəni eşidənlər üçün hər şey normal görünür. Amma əsas məsələ cəsəd həkimlər tərəfindən yarılarkən meydana çıxır.

Nik, doğurdan da, soyuqdan ölmüşdür. Ancaq hadisəni incələməyə gələn mütəxəssislər aşkar edirlər ki, elektrik qəzası ilə birlikdə soyuducu vaqonların hamısında elektrik kəsilibmiş və vaqonların xaricində də isti hava şəraiti olmuşdur. Bu fakt hər kəsi təəccübləndirir. Vaqon soyuducularının elektrik kəsintisindən işləməsinin dayanmasından sonra orada müəyyən qədər buzlu hava qalsa da, bir insanı öldürəcək gücdə olmaması təsdiqlənir. Amma bu təsdiq Nikin həyatda qalmasına kömək etməmişdir. Düşüncə gücünə inanmayanlar hadisədən nəticə çıxara bilərlər. Bədbinlik yerinə müsbət düşünün. Ümidi sona qədər kəsməyin.

qadin.net

İtki, münasibətlərin pozulması, yaxın insanın ölümü insanda dəhşətli bir kədər duyğusu yaradır. Həmin duyğu bəzən həyatın sonuna qədər də qalır. Belə hallarla rastlaşan adamlar iddia edirlər ki, kədər ömür boyu davam edir.

Alimlər kədərin nəyə görə belə uzun çəkdiyini araşdırmağa çalışıblar. Tədqiqatlar zamanı məlum olub ki, kədər bütün digər duyğulardan yüzlərlə dəfə çox davam edir. heç bir duyğu - nə sevinmək, nə qıcıqlaşmaq, nə darıxmaq, nə heyrətlənmək, nə də utanmaq hissi kədər qədər uzun sürmür. Əgər rəqəmlərlə göstərilərsə, kədər hissi sevinc hissindən 240 dəfə çox davam edir.

Belçikalı alimlər Saskiya Lavrisen və Filipp Verdyun 223 nəfər Levena Universitetinin tələbəsini tədqiqata cəlb ediblər. Respondentlərdən xahiş ediblər ki, həyatlarında olan ən güclü emosiyaları haqda danışsınlar. Bundan başqa, tələbələr çətin vəziyyətlərdən necə çıxdıqlarını danışıblar.

Tələbələrin cavablarından məlum olub ki, hamısının həyatında ən uzun sürən duyğu kədər olub. Ən xırda kədər duyğusundan xilas olmaq üçün insana 120 saat vaxt lazım olub. Utanc və digər hisslərdən yaxa qurtarmaq bir qədər tez başa gəlib.

Nifrət hissi ən azı 60 saat davam edir. Ən böyük sevinc hissinin ömrü 35 saatdır. Darıxmaq hissinin də ömrü qısadır. Ancaq insanlar darıxan zaman onlara elə gəlir ki, zaman getmir.

milli.az

Texnologiyanın və tibbin inkişafına şükr etməyimizi təmin edən şəkillər. Bir də işin daxilində pis niyyətli, xəstələri təcrübə materialı kimi istifadə edən həkimlər var ki, onlara nə desək mənasız olar.Ruhi xəstəxanalar bir çox qorxu filminin çəkildiyi yerlərdir. Səbəbini rəsimlərə baxdıqda Siz də anlayacaqsınız.

1. Serbiyada ruhi xəstəxana, 1989

2. 17-ci əsrdə ruhi xəstəxanalarda taxılan bir maska

3. Lobotomiya ləvazimatları

4. Hidroterapiya alan bir xəstə, 1936

5. Yorkshire ruhi xəstəxanası, 1869

6. Xəstələri zombiyə çevirən həkim Freeman. Lobotomiyanın ixtiraçısı

7. Philadelphia əyalət xəstəxanası, 1945

8. Yorshiredə müalicə alan bir xəstə, 1869

9. Radium müalicəsi alan xəstələr, 1904

10. 5 Nömrəli otaq

11. Çarpayısından qalxmadan həyətə çıxan bir qadın

12. Elektriklə müalicə alan bir xəstə, 1920

13. Şizofren bir xəstənin çəkdiyi əsər

14. Kalamazoo ruhi xəstəxanası, ABŞ, 1870

15. Cuenca ruhi xəstəxanası, İspaniya, 1961

16. Həkimlərin xəstələri bilərək həddindən artıq dozada dərman verib öldürdükləri Pilgram ruhi xəstəxanası, ABŞ

17. Washington uşaq ruhi xəstəxanası, 1921

18. Özünə zərər verən bir xəstə, 1964

19. Limbiate xəstəxanası, İtaliya

http://www.haberself.com/h/7480/

pcc.az